مصرف آب انار که غنی از تانن ها می باشد، دارای خواص ضد آترواسکلروز است که می تواند به خاطر ویژگی های بالقوه آنتی اکسیدانی آن باشد. اخیرا مشخص شده است که برخی از عوامل آنتی اکسیدان فشار خون را کاهش می دهند. این مطالعه اثر مصرف آب انار (۵۰ میلی لیتر، 5/1 میلی مول از کل پلی فنل ها در هر روز برای ۲ هفته) را توسط افراد با فشارخون بالا، بر فشار خونشان و نیز بر فعالیت آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) بررسی کرده است. ۳۶ درصد کاهش در فعالیت سرمی ACE و ۵۰ درصد کاهش در فشار خون سیستولیک دیده شد. اثر مهار کنندگی مشابه وابسته به دوز (۳۱درصد) با مصرف آب انار بر فعالیت ACE در محیط in vitro نیز دیده شد. با کاهش در فعالیت ACE، حتی بدون کاهش در فشارخون، مصرف آب انار باعث کاهش آترواسکلروز می شود. بنابراین مصرف آب انار میتواند محافظ گسترده ای در برابر بیماری های قلبی عروقی باشد که به خاطر اثرات مهار کنندگی آن بر استرس اکسیداتیو و نیز اثرات مهارکنندگی فعالیت ACE آن می باشد.
درخت انار که گفته می شود در باغ بهشت رشد می کند به طور گسترده ای به عنوان یک داروی بومی در فرهنگ های مختلفی مورد مصرف بوده است. محتویات پلی فنول های محلول در آب انار از مقدار 1 – 2/0 درصد متغیر است که به تنوع آن بستگی دارد و عمدتا شامل تانن های الاجیک، آنتوسیانین، کاتچین و اسیدهای گالیک و الاجیک می باشد.(1و2)
اخيرا اثر قوی ضد آتروژن مصرف آب انار در جمعیت سالم موش های آترواسکلروتیک معلوم شده است و تانن های کشف شده به عنوان اجزای فعال، مسئول خواص آنتی اکسیداتیو آب انار در برابر اکسیداسیون لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) شناخته شده اند.(2و3)
فشارخون یک عامل خطر شناخته شده برای پیشرفت آترواسکلروز می باشد. بیماران مبتلا به فشار خون بالا یا سطوح افزایش یافته رنین پلاسما و فعالیت آنژیوتانسین، ۵ برابر افزایش در بروز سکته های قلبی را نشان می دهند.(4)
تولید آنژیوتانسین || از آنژیوتانسین | توسط مهارکننده های ACE مهار می شود. آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE،30401501EC دی پپتید کربوکسی پپتیداز) یک گلیکوپروتئین پپتیدیل دی پپتید هیدرولاز است که دی پپتید هیستیدیل لوسین را از آنژیوتانسین | (یک دکاپپتید نسبتا غیرفعال) جدا کرده، منقبض کننده عروقی قوی آنژیوتانسین || را می سازد. مطالعات بالینی نشان داده اند که مهار کننده های ACE به طور بارز باعث کاهش بیماری و میرایی در بیماران با سکته قلبی می شوند و بروز سکته های قلبی مجدد و وقایع ایسکمیک در بیماران با بیماری عروق کرونر حتی در غیاب کاهش فشارخون را کاهش می دهند.(5و6)
مکانسیمی که توسط آن مهارکننده های ACE بر روند آترواسکلروز اثر می گذارند به درستی پیدا نشده است، اما فرض بر این است که این عوامل می توانند اثرات متعددی داشته باشند از قبیل کاهش فشارخون، اثرات ضد تکثیری سلول های عروقی، اثرات مهاری بر تجمع پلاکت ها و مهار پراکسیداسیون چربی.(7و8)
داده های به دست آمده از آزمایشات حیوانی نشان می دهند که مهارکننده های ACE می توانند پیشرفت آترواسکلروز در گونه های وسیعی از حیوانات شامل هامستر، واتانایی، خرگوش های هیپرلیپیدمیک ارثی، میمون های تغذیه شده با کلسترول و خوکچه ها را کاهش دهد.(9و10)
برخی از آنتی اکسیدان ها نظیر ویتامین C، ویتامین E، بتاکاروتن و کوآنزیم Q اخیرا نشان داده شده اند که دارای خواص کاهنده فشار خون می باشند.(11و12)
از آنجایی که آب انار دارای خواص قوی آنتی اکسیدانی می باشد، مطالعه در مورد اثر آب انار بر فشارخون و برفعالیت ACE انجام شد.
روش ها
هفت مرد و سه زن مبتلا به فشارخون بالا با میانگی فشارخونmmHg 83/155 مطالعه شدند. سنین آنها بین ۶۲ تا ۷۲ سال و همگی آنها غیر سیگاری بودند. دو مورد از آنها دیابتیک بودند. (گلوکز سرم ناشتا بیشتر از mg/dl 126) و دو مورد هیپرلیپیدمیک بودند (کلسترول سرم بیش از mg/dl 240) هشت بیمار تحت درمان با مهار کننده های ACE (انالاپریل یا رامیپیریل) و دو بیمار تحت درمان با مسدود کننده های کانال کلسیمی بودند. فعالیت سرمی آنزیم مبدل کننده آنژیوتانسین II در نمونه های سرمی به دست آمده قبل از مصرف و بعد از دو هفته مصرف آب انار (ml50 آب انار حاوی mmoi 5/1 ازکلی پلی فنل ها در یک روز) توسط بیمار مبتلا به فشارخون اندازه گیری شد. تمایل بیماران به این پروتکل با آنالیز کل پلی فنل های سرمی بیماران تایید شد.(13)
همچنین اثرات vitro In آب انار بر فعالیت ACE سرم مطالعه می شد. فعالیت ACE سرم توسط کیت تجارتی اندازه گیری می شد.
(کمپانی سیگما، Itol ، لوتین، mo) این روش اسپکتروفوتومتری از ماده تری پپتید صناعی N-[3-(2-Fvryl) acrylogl] – L- Pheylalanylglcine (FAPGG) استفاده می کند. FAPGG توسط ACE به Furylacryloylphenylalanin (FAP) و glycylglycine هیدرولیز می شود. هیدرولیز FAPGG به کاهش جذب در طول موج nm 340 منجر می شود. فعالیت سرمی ACE توسط مقایسه میزان واکنش نمونه ها نسبت به مقدار به دست آمده با یک کالیبراتور مناسب ACE مشخص می شود.
نتایج و بحث
در هفت بیمار از ۱۰ بیمار با فشارخون بالای مورد مطالعه، میزان فعالیت ACE سرمی تا حدود ۳۶ درصد بعد از دو هفته مصرف آب انار به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت. اثر مهاری مصرف آب انار بر فعالیت ACE سرم می تواند ثانویه به خواص آنتی اکسیدانی آب انار(2و14) باشد یا ممکن است به خاطر اثرات مستقیم ترکیبات فعال آب میوه بر فعالیت ACE باشد. برای ارزیابی اثر مستقیم احتمالی آب انار بر فعالیت ACE ، غلظت افزایش یابنده آب انار به سرم انسانی افزوده شده و به مدت ۱۵ دقیقه در حرارت ۱۳۷ درجه سانتی گراد انکوبه شد. اثر مهارکنندگی مصرف آب انار وابسته به دوز آب انار، تا حدود ۳۱ درصد بر فعالیت ACE به دست آمد. این اثر ممکن است ثانویه به توانایی آنتی اکسیدان های همراه آب انار، مانند تانن های کمپلکس(14و2) برای مهار کردن فعالیت ACE باشد. اثر مهارکنندگی مصرف آب انار بر فعالیت ACE سرم همچنین ممکن است ناشی از تداخل مستقیم محتویات آب انار با ACE سرم باشد. اثر مصرف آب انار بر فشارخون، هر چند جزیی ۵ درصد، کاهش خفیف اما معنی دار (0.05>P) در فشار خون سیستولیک نشان داد. (جدول فوق) اثر مهارکنندگی مصرف آب انار ممکن است قدری وسیع تر از این حیطه باشد. یعنی می تواند باعث کاهش فشارخون شود در حالی که هیچ ارتباط معنی داری بین کاهش فعالیت ACE سرم و کاهش فشارخون وجود نداشته باشد. بنابراین کاهش در فعالیت ACE ممکن است عامل اصلی دخیل برای کاهش فشارخون نباشد.
نویسندگان: دکتر نیلوفر اصفهانیان-دکتر هاتف شجاعی
منبع: مجله درمانگر – شماره (8 – 7) – پاییز و زمستان 1384 – صفحه 40
ارجاع:
1.Narr Ben C, Ayed N, Metche M. Quntitative determination of the polyphenolic content of pomegranate peel. Z lebensm Unters Forsh 1996;203:374-8
2.Aviram M, Dorenfeld L, Rosenblat M, Vollkova N, Kaplan M, Hayek T, ET AL. Pomegranate juice consumption reduces oxidative stress, low density liporotein modifications and platelet aggregation: studies in the atheroscleroti apolipoprotein E deficient mice and in humans. Am J Clin Mutr 2000;71:1062-76.
3.Aviram M. Does paraoxonase play a role in susceptibility to cardiovascular disease? Mol Med Today 1999;5:381-6.
4.alderman HH, Madhavan S, Ooi WL, Chohen H, SEALEY JE,Laragh JH. Assosiation of the rennin-sodium profile with the risk of myocardial infarction in patients with hypertension.
NENGL J Med 1991;324:1098-111.
5.pfeffer MA, Banuwald E, Moye LA. Effect of captpril on mortality and morbidity in patients with left ventricular
dystunction after myocardial infarction. N Engl J Med 1992;327:669-76.
6.Dzau VJ. Circulating versus local rennin-angiotensin system in cardiovascular homeostasis. Circulation 1988;77:14-21.
7.Grindling KK, Tsuda T, Berk BC, Alexander RW. Angiotensin ? stimulation of vascular smooth muscle cells. J Cardiovasc pharmacol 1989;14:s2-33.
8.Keidar S, Kaplan M, Shapira H, Brok JG, Aviram M. Low density Liporotein isolated from patients with essential hypertension exhibits increased propensity for oxidation and enhanced uptake by macrophages: a possible role for angiotensin ?. Atherosclerosis 1994;107:71-84.
9. Kowala M, Grove R, Bberg G, Inhibitors of angiotensin- converting enzyme decrease early atherosclerosis in hyperlipidemic hamsters. Fosinopril reduces plasma cholesterol and captopril inhibits macrophage-foam cell accumulation independently of blood pressure andplasma lipids. Athersclerosis 1994;108:60-72.
10.Rolland PH, Souchet T, Friggi A. Angiotensin converting enzyme inhibition-induced changes in patterns of hemodynam- ics, aorta viscoelasticity, arterial histopathology and endothelial cholesterol fluxes of atherosclerotic minipigs. J Hypertens 1991;9:s178-9.
11. Duffy SL, Gocke N, Holbrook M, Huang A, Grei B, Keaney JF Jr., et al. Treatment of hypertension with ascorbic acid. Lancet 1999;354:2048-9.
12.Singh RB, Niaz MA, Rastogi SS,Shukla PK, Thakur AS.Effect of hydrosoluble coenzyme Q 10 on blood pressures and insulin resistance in hypertensive patients with coronary artery disease. J Hum Hypertens 1999;13:203-9.
13. Narr Ben C, Ayed N, Metche M. Quantitative determination of the polyphenolic content of pomegranate peel. Z Lebensm Unters Forsch 1996;203:374-8.
14.Gill MI, Tomas-Barberan FA, Hess-Pierce B, Holcroft DM, Kedar AA. Antioxidant activity of pomegranate juice and its relationship with phenolic composition and processing, G Agric Food Chem 2000;10:4581-9.
15. Kitiyakara C, Wilcox CS. Antioxiants for hypertension. Curr Opin Nephrol Hypertens 1998;7:531-8.
16.Galley HF, Thornton J, Howdle PD, Walker BE, Webster NR. Combination oral antioxidant supplementation reduces blood pressure. Clin Sci 1997;93:361-5.
17.He K, Lyer KR, Hayes RN.Inactivation of cytochrome P- 4503A4 by begamottin, a component of grapefruit juice. Chem Res Toxicol 1998;11:252-9.
18.Keidar S, Attias J,Coleman R, Wirth K, Scholkens B,Hayek T.
19. Scheen AJ. The HOPE sudy: demons the cardiovascular protection of Ramipril, a ACE inhibitor. Rev Med Liege 1999;54:835-6.
